wine/documentation/README-tr.md

GİRİŞ

Wine Microsoft Windows uygulamalarını (DOS, Windows 3.x ve Win32 uygulamaları dahil) Unix uyumlu sistemler üzerinde çalıştırmanıza izin veren bir programdır. Microsoft Windows çalıştırılabilir dosyalarını yükleyip çalıştıran bir program yükleyici ve Windows API çağrılarını Unix ve X11 eşdeğer çağrılarını kullanarak gerçekleyen Winelib isimli bir kitaplıktan oluşur. Kitaplık ayrıca Win32 kodlarını doğal Unix çalıştırılabilir dosyalarına çevirmek için kullanılabilir.

Wine, GNU LGPL altında dağıtılan özgür bir yazılımdır; ayrıntılar için LICENSE dosyasına bakabilirsiniz.

HIZLI BAŞLANGIÇ

Eğer kaynaktan derlemek istiyorsanız, Wine'yi derlemek ve kurmak için Wine Kur'u kullanmanız önerilir. Wine kaynak kodu içerisinde en üst dizine (README dosyasını içerir) geçiniz ve şu komutu veriniz:

./configure
make

Programları wine program şeklinde çalıştırabilirsiniz. Daha ayrıntılı bilgi ve sorun çözümü için, bu dosyanın geri kalanını, Wine kullanım kılavuzunu ve özellikle https://www.winehq.org sitesindeki zengin bilgi arşivini tarayabilirsiniz.

GEREKSİNİMLER

Wine'ı derlemek ve çalıştırmak için, aşağıdakilerden en az birine sahip olmanız gerekir:

• Linux 2.0.36 veya sonrası
• FreeBSD 12.4 veya sonrası
• Solaris x86 9 veya sonrası
• NetBSD-current
• macOS 10.8 veya sonrası

Wine çalışmak için çekirdek düzeyinde iş parçacığı desteğine ihtiyaç duyduğundan sadece yukarıda söz edilen işletim sistemleri desteklenmektedir. Çekirdek düzeyinde iş parçacıklarını destekleyen diğer işletim sistemleri de gelecekte desteklenebilir.

FreeBSD hakkında bilgi: Ayrıntılı bilgi için https://wiki.freebsd.org/Wine adresini ziyaret ediniz.

Solaris hakkında bilgi: Wine'ı derlemek için muhtemelen GNU araçlarına (gcc, gas, vb.) ihtiyaç duyacaksınız. Uyarı: gas kurmuş olmak onun gcc tarafından kullanılacağını temin etmez. gas kurduktan sonra yeniden gcc derlemeniz veya cc, as ve ld sembolik bağlantılarını gnu araçlarına ayarlamanız gerekmektedir.

NetBSD hakkında bilgi: USER_LDT, SYSVSHM, SYSVSEM ve SYSVMSG seçeneklerinin çekirdeğinizde etkin olduğundan emin olunuz.

macOS hakkında bilgi: x86 üzerinde düzgün bir derleme yapabilmeniz için Xcode 2.4 veya daha yeni bir sürüm gereklidir. Mac sürücüsü için 10.6 veya daha üzeri gereklidir, sürücü 10.5'te derlenmez.

Desteklenen dosya sistemleri: Wine birçok dosya sisteminde çalışabilir. Bununla beraber, Samba üzerinden yapılan dosya erişimlerinde de birkaç uyumluluk sorunu bildirilmiştir. Ayrıca, NTFS bazı uygulamalar için gereken bütün dosya sistemi özelliklerini sağlamamaktadır. Unix için geliştirilen dosya sistemlerini kullanmanız önerilir.

Temel gereksinimler: X11 geliştirme dosyalarının kurulu olması gereklidir. (Debian'da xorg-dev, Red Hat'da libX11-devel adlı paketler). make komutuna kesinlikle ihtiyacınız vardır. (çoğunlukla GNU make) Ayrıca, flex 2.5.33 ve bison araçları da gereklidir.

Seçeneğe bağlı destek kitaplıkları: Yapılandırılırken, eğer seçeneğe bağlı paketler bulunamadıysa, bildirim alacaksınız. Yüklemeniz gereken paketler hakkında ipuçları için, https://wiki.winehq.org/Recommended_Packages adresini ziyaret ediniz. 64 bit üzerinde, eğer Wine'yi 32 bit (varsayılan) olarak derleyecekseniz, bazı kitaplıklarin 32 bit sürümlerinin yüklü olduğundan emin olunuz; ayrıntılar için https://wiki.winehq.org/WineOn64bit adresini ziyaret ediniz. Eğer gerçek bir 64 bit Wine kurulumu (veya 32-64 bit karışık) isterseniz, bilgi için https://wiki.winehq.org/Wine64 adresini ziyaret ediniz.

DERLEME

Eğer wineinstall kullanmamayı seçtiyseniz, Wine'yi derlemek için aşağıdaki komutları çalıştırınız:

./configure
make

Bu, "wine" programını ve destek kitaplıklarını/ikili dosyalarını derleyecektir. "wine" programı Windows uygulamalarını yükleyecek ve çalıştıracaktır. "libwine" ("Winelib") kitaplığı Windows programlarının kaynak kodunu Unix altında derlemek ve bağlamak için kullanılabilir.

Derleme yapılandırma seçeneklerini görmek için ./configure --help komutunu giriniz.

KURULUM

Wine düzgün bir şekilde derlendiğinde, make install komutunu verebilirsiniz; bu komut Wine çalıştırılabilir dosyalarını, kullanım kılavuzunu ve gerekli birkaç dosyayı kuracaktır.

Önce, çakışan eski bir Wine kurulumunu kaldırmayı unutmayınız. Kurmadan önce dpkg -r wine veya rpm -e wine veya pisi rm wine ya da make uninstall komutlarından birini deneyiniz.

Yüklemeden sonra, winecfg yapılandıma aracını çalıştırabilirsiniz. Yapılandırma ipuçları için https://www.winehq.org/ adresinde Destek bölümüne bakınız.

UYGULAMALARIN ÇALIŞTIRILMASI

Wine'yi çağırırken çalışabilir dosyanın tam yolunu verebilir veya sadece bir dosya adı belirtebilirsiniz.

Örneğin: Not Defteri'ni çalıştırmak için:

wine notepad		   (dosyaları konumlandırmak için config
wine notepad.exe	    dosyasındaki Path arama yolunu kullanarak)

wine c:\\windows\\notepad.exe  (DOS dosya adı sözdizimi ile)

wine ~/.wine/drive_c/windows/notepad.exe (Unix dosya adı sözdizimi ile)

wine notepad.exe readme.txt
			   (programı parametre vererek çağırma)

Wine tamamen bitmiş değildir; bu nedenle bazı programlar çökebilir. Bir sorun oluştuğunda, bir çökme günlük dosyası alacaksınız, bu dosyayı hata bildirirken eklemelisiniz.

DAHA FAZLA BİLGİYE ERİŞİM

• WWW: Wine hakkında geniş bilgiyi WineHQ sitesine https://www.winehq.org/ adresinden ulaşarak edinebilirsiniz: çeşitli Wine kılavuzları, uygulama veritabanı, hata izleme gibi. Burası muhtemelen en iyi başlangıç noktasıdır.

• SSS Wine hakkında sıkça sorulan sorulara buradan ulaşabilirsiniz: https://www.winehq.org/FAQ

• Wiki: https://wiki.winehq.org

• Gitlab: https://gitlab.winehq.org

• E-posta listeleri: Wine geliştiricileri için birtakım e-posta listeleri bulunmaktadır. Daha fazla bilgi için https://www.winehq.org/forums adresine gidiniz.

• Hatalar: Karşılaştığınız hataları https://bugs.winehq.org adresinden Wine Bugzilla ile bildirebilirsiniz. Lütfen bir hata bildirmeden önce hatanın önceden girilip girilmediğini öğrenmek için Bugzilla'da arama yapınız.

• IRC: irc.libera.chat sunucusundan #WineHQ kanalı ile çevrimiçi yardım alabilirsiniz.